आमा भएर बोकी हेर सन्तानका पीडाहरु…….
साच्चै तारादेवीको स्वरमा गुन्जिरहने यो कालजयी गीतको भाव र मर्म जस्तै स्तव्ध अवस्थामा छ यतिबेला नेपालको पहिलो फ्रेन्चाइज रियालिटी शो नेपाल आइडल। नेपाल आइडलका निर्देशक, तीन जना जज न्ह्यु बज्राचार्य, इन्दिरा जोशी र कालिप्रसाद बाँस्कोटा तथा एपिवान टेलिभिजनलाई विपक्षी बनाई अधिवक्ता यज्ञमणि न्यौपानेले दायर गरेको रिटको सुनुवाई गर्दै काठमाडौँ जिल्ला अदालतले शुक्रबारसम्म भोट नगन्न हाललाई अल्पकालीन अन्तरिम आदेश जारी गरेको छ। अदालतको आदेश आएको केही समयमा नै नेपाल आइडलको अफिसियल फेसबुक पेजबाट नौ वटा प्रश्न गरिएको छ। नौ प्रश्नको प्रकृति र #IamwithNepalIdol ह्यासट्यागमा सामाजिक संजालमा छेडिएको आयोजक पक्षको धुँवाधार विरोधपछि कार्यक्रमका दर्शकमा पनि अनेकन प्रश्नहरु उव्जेका छन्।
यो नेपाल आइडलले सोधेका प्रश्नहरु
अब जनस्तरमा उब्जेका ९ प्रतिप्रश्नहरुः
प्रतिप्रश्न नम्बर १
सम्मानीत काठमाडौँ जिल्ला अदालतको आदेशपछि आइडलको विरोध गर्नेहरु र नेपाली मिडियालाई परनिर्भरतामा लैजान खोज्नेहरुलाई खुसी लागेको होला भनेर किन विरोधी किटान नगरी अदालतलाई अप्रत्यक्ष गाली गरियो? यो १ नम्बर प्रश्न अँध्यारोमा ढुंगा हानेर अदालतलाई थर्काउन खोज्ने जालसाजी हो नि आयोजकको।
नेपाल आइडलका ४ होनाहार संगीतसाधकको भविष्य के हुने भनेर प्रश्न जुन रुपमा सोधियो यो आफैंमा पूर्वाग्रही प्रश्न हो। किनभने अदालतले मात्रै परेको मुद्दाको छिनोफानो गर्न छलफल गर्न डाकी शुक्रवारसम्म चुप बस है भनेको हो। अदालतलाई र त्यहाँका श्रीमानहरुलाई नै होनाहार संगीतसाधकको भविष्य अन्धकारमा धकेल्ने परोक्ष आरोप आयोजकले किन कुन हैसियत र कुन नियतले उठाए? जनता जान्न चाहन्छन्।
किनभने संवैधानिक सर्वोच्चता र विधिको शासनमा चलेको लोकतान्त्रिक राज्यमा संगीत साधकको हत्याराका रुपमा सम्मानीत अदालत र श्रीमानहरुलाई सांकेतिक रुपमा आरोपित गर्ने छुट संगीतको व्यापार गर्ने आयोजकलाई हुन्न र हुनु हुदैन पनि । होइन र ?
प्रतिप्रश्न नम्बर २
अन्तर्राष्ट्रिय फ्रेन्चाइज शो को नियमानुसार नै यसको सम्पूर्ण प्रक्रिया पूरा गर्न किन नपाउने भन्ने प्रश्न आफैमा सही हो। जरुर पाउने। तर त्यो प्रक्रिया यो देशको कानुुनको परिधिमा टेकेर पनि गरिनु पर्दछ नि, पर्दैन र? नेपालमा नेपाल ओलम्पिक कमिटी, एनओसी र अखिल नेपाल फूटबल संघ, एन्फामा आइओसी र फिफाको नियम अनुसार नै खेल हुन्छन् तर ती नियमहरु नेपालका कानुनमा बाझिएका हदसम्म स्वतः रद्द हुन्छन्।
एनओसी र एन्फाका बितेका दशकका विवादका उदाहरण काफी प्रसंग हुन् नेपाल आइडलका हकमा पनि होइनन् र? संसारमा नै युएन बाहेक अरु जो कसैले बनाएका कानून मान्न कुनै पनि देश बाध्य हुँदैन। उसो भए एक साँगीतिक शो को कार्यक्रमको फर्मेट भन्दैमा आफूखुसी गर्न पाइन्छ त?
प्रतिप्रश्न नम्बर ३
आजसम्म यो देशका अन्य टेलिभिजनहरुले पनि सयौं पट्क अनेकौं कार्यक्रमहरुमार्फत् भोट मागेको कुरा साँचो सत्य हो। तर जसरी एक मान्छे बिरामी नपरी अस्पताल जाँदैन। त्यस्तै त्यस्ता सवालमा प्रश्न उठाउने माइकालाल यसअघि नजन्मेकोले मात्रै न त्यस्ता सयौं शोहरुमा प्रश्न उठेन। हिजोका अरु टिभीका शोहरुमा प्रश्न जरुर गरिनुपर्ने थियो, गरिएन त्यो गल्ती भयो । हिजो हाम्रा पुर्खाले देशैलाई स्मार्ट सिटी बनाइदिएको भए हामी अहिले ज्यूँदो स्वर्गमा हुँदा हौं।
तर के हिजो कसैले कुनै कारणवश देश लुटेको थियो भनेर आज नेपाल आइडलले पनि लुटन पाउनु पर्छ भन्ने हो त? यो तर्क होइन, प्रश्न त झन होइन, बरु अरुले चोरे, मैले नि चोरेँ मैले के बिराएँ भन्ने कायरता मात्रै हो आयोजकको, होइन र?
अन्तर्राष्ट्रिय शोको फरमेट अनुसार नै एपी वानले एसएमएस भोटिंगका लागि आह्वान गर्यो भन्ने कुरा गलत होइन। तर त्यो आयातित फरमेट नै गलत थियो भने त्यसमाथि प्रश्न गर्ने छुट सचेत नागरिक, वकिल, पत्रकार वा नागरिक समाजलाई हुन्न र? विरोध गर्नेहरु कथंकदाचित गलत भएछन् अदालतबाट भने पनि आयोजकको आयोजना झन निख्खर हुन्छ। त्यसमा प्रश्न उठाइँदैमा किन बर्बराहट व्यक्त गरिहाल्नु पर्ला र?
प्रतिप्रश्न नम्बर ४
कुरा नेपाल आइडलको मात्रै रहेन, होइन उसकै मात्रै रह्यो। किनभने उसले मात्रै यो शोको नाममा जातीय विभाजनका कुरा सामाजिक संजालमा हावासरी फैलायो। भलै ती विवादहरु चाहे रामकृष्ण ढकालजस्ता सिद्धहस्त गायकका मुखारविन्दबाट आउन् वा अरु कुनै महान आत्माबा । तर नरोपिनुपर्ने विषवृक्ष यो शोबाट मल पानी गरियो उल्टै। त्यसैले विभाजित सामाजिक तप्काबाटै अदालतको ढोका पनि चहारियो। चेक एण्ड व्यालेन्सका लागि लोकतन्त्रमा अभ्यस्त मुलुकमा यस्ता मस्का र फण्डा अस्वभाविक हुन्न नि, हुन्छन र?
प्रतिप्रश्न नम्बर ५
५. होइन। जरुर होइन। निश्चित विधि, विधान र पारदर्शी निर्णय प्रक्रियाबाट यस्ता शोहरु नेपालमा गरिराख्न पाइन्छ, पाइएको हो, भोलि पनि पाउनुपर्छ। एक झमट प्रश्न र बहस उठदैमा आयोजकले तीन पाथी छेरेर पुच्छर लुकाउन पनि पर्दैन।
र, नेपालीले सँधै विदेशी च्यानलको कार्यक्रम हेरेर पैसाको पोको विदेशीलाई बुझाउन पनि पर्ने छैन। किनभने यो ग्लोबलाइजेसनको युगमा अब स्वदेश र विदेश केवल सोचको घेरा हो। अब कुन टीभीको लोगोमा कुन शो आयो भन्ने कुरा मात्रैले राष्ट्रियता र गैरराष्ट्रियताको सीमा कार्ने छैन भन्ने हेक्का आयोजकहरुलाई हुनुपर्ने नै हो।
प्रतिप्रश्न नम्बर ६
निवेदक यज्ञमणि न्यौपानेले कति भोट गरेका छन् भन्ने त पंत्तिकारलाई ख्याल भएन। त्यो पहुँच र रुचि पनि भएन। तर यज्ञमणिलाई सोधिएको प्रश्न आम नेपालीमाथिको अपमान हो। पंक्तिकारले चिनेका यज्ञमणि यो देशका एक विद्धान वकिल हुनुपर्छ। उनको हुलिया थाहा भएन। तर उनको स्ट्याटस नेपाल आइडलका आयोजकको भन्दा निम्सरो र निकम्मा नहुनुपर्छ। उनी नेपाल आइडलका दर्शक, यो देशका वकिल र सचेत नागरिकका रुपमा भोट गरेर पनि वा शून्य भोट गरेर पनि कानुनमा टेकेर प्रश्न उठाउन स्वतन्त्र छन् नि, छैनन् र ? कि यज्ञमणि जस्ता सार्वभौमहरुको मुखमा बुझो लगाउने नै नेपाल आइडलको आदर्श मान्यता हो र?
प्रतिप्रश्न नम्बर ७
७.कुन आधारले यज्ञमणि न्यौपानेले एपी वानले आफूले चाहेको प्रतियोगीलाई बचाउन चाहेको भन्ने जघन्य आरोप लगाए भन्ने त उनले आयोजकले जस्तो आफ्नै मिडियामा प्रचार गर्न नसक्लान्। किनकि उनी एक नागरिक मात्र हुन बिचरा। एपी वान जस्तो सर्वव्यापी मिडिया हाउस होइनन्। वकिलले आफुना बहस र तर्क अदालतमा दिन्छन् न कि प्रेस विज्ञप्तिमा। तसर्थ उनको अधिवक्ता पदवीसम्म उनको नामसँग जोडन नचाहेर आयाजकले पनि आफ्नो वौद्धिक , पेशागत मर्यादा पालनको हदैसम्मको दरिद्रता त देखाएकै छन्।
साथमा भोलि सत्य तथ्य बाहिर आउँदैमा, उनले मुद्दा हार्दैमा पनि उनले यही समाजमा शिर ठाडो पारेर नै मुख हँसिलो देखाउने छन्। देखाउन पाउनु पर्छ। किनभने उनलाई उनको पेशाले दिएको संवैधानिक स्वतन्त्रता हो नि त्यो, होइन र?
सद्धाम हुसेनलाई फाँसी दिदा पनि उनका वकिल थिए साथैमा। संसारमा सबै अपराधीलाई त कानुनी सहायता हुन्छ भने पेशैले वकिलले किन मुख देखाउन, एपी वानको इजाजत लिनु पर्छ र?
एपीवानका संचार मिडियाले पनि गलत र भ्रामक समाचार कति दिए होलान् जान अन्जानमा। तिनका सम्पादक, मालिक यही समाजमा हुइकिएका छैनन् र?
बरु यसरी वकिल, वकालत र कर्म र पेशाप्रति मिडियाको व्यानरमा कुतर्कपूर्ण आक्रोशको हर्कत पो आयोजकले बन्द गर्ने र यस गंभिर प्रश्नमा नेपाल बार एशोसिएनले पो मुख खोल्नु पर्ने पो हो कि?
प्रतिप्रश्न नम्बर ८
पक्कै हो एपी वानले कोही कसैलाई भोट गर भनेर करकाप अवश्य गरेन होला । रामकृष्णहरुको जिव्रो जम्दार भाको मात्रै होला । तर पिलाउनुसम्म चुरोट, रक्सी, गाजा र भाँग धतुरो पिलाइसकेपछि समाजको स्वस्थ्य मत्यलोकमा जान रेडि हालतमा पुगेपछि त्यस्ता पदार्थ उत्पादक कम्पनीले यसमा हाम्रो के दोष भने जस्तै लिडे तर्क हुन यस्ता वकवासहरु ।
टिन एजरहरुमा शो को लत बसाउने, सामाजिक संजालमा क्याम्पेनिंग गर्ने अनि लास्टमा हामीले करकाप गरेको छैन भन्ने पानी मरुवा तर्क त नालायकले मात्रै गर्छ । आयोजकले गर्न मिल्दैन, सुहाउँदैन नै ।
प्रतिप्रश्न नम्बर ९
आयोजकको प्रश्न नम्वर ९ नौलो बहसको विषय हो । यसमा नेपाली पत्रकारिता तथा आम संचार जगतका विद्धान हस्तीहरुको घनीभूत बहस छेडियोस्।
नेपाली भाषाको आफ्नै एचडी च्यानल र अन्तराष्ट्रिय शो ल्याउनु एपीको गल्ती थियो थिएन भन्ने बहस हरकोणबाट होस्। पंत्तिकारलाई लाग्दैन यो नै गल्ती थियो। नेपाल सरकारको अनुमतिमा खुलेको टिभीले ल्याएको कार्यक्रम बन्द गराउने हैसियत कुनै माइकालालको किन होला र कानुन सिवाय। तर नयाँ कार्यक्रम ल्याए भन्दैमा, प्रविधि नयाँ भित्रयाएको भन्दैमा कहाँ नेपालको कानुन दैव जानु भन्न पाइएला र ? नपाइएला नि?
र, अन्त्यमाः
कुरा यत्ति हो, अग्लो रुखलाई हुरी बतासले धेरै हान्छ। आयोजकले अदालती आदेशकै भरमा यो हदसम्मको कायर आक्रोश नपोखेको भए हुन्थ्यो त्यो पनि आफ्नै हातको मिडियाको दुरुपयोग गरेर, प्रेस विज्ञप्तीका नाममा।
किनभने एपी वान यज्ञमणिको पनि टिभी हो। यो सार्वजनिक संचारको साधन हो। क्याप्टेन रामेश्वर थापाले नाफा घाटा व्यहोर्छन्, यज्ञमणिलाई त्यो बाल मत्लब। फरक यत्ति हो रामेश्वर र यज्ञमणिमा। नत्र रामेश्वर र यज्ञमणीलाई एपी वानको स्वामित्वबोधमा बराबरी हक छ, रहन्छ नै। किनभने यो मिडिया हो, प्रेस हो। सामाजिक उत्तरदायित्वको सिद्धान्तमा टिक्ने र बिक्ने मिडिया भएकै कारण यसलाई राज्यको चौथो अंग भनिएको हो नि हजुर। चौथो अंगको ज्याकेट र प्रेस पासमा दम छ भनेर कसैले दम्भ नखाएकै जाती।
कतै यो नियोजित नौटंकी त होइन टिभीको टिआरपी बढाउने? हो भने चिज बाहिर आउला त सुमन भाइ?
हाललाई ९ प्रश्नको नौ उत्तरमा नै आज्ञा पाउँ। बाँकी त निरन्तर गरौँला नि कथाको माग अनुसार।
This article was originally published in mysansar.com.
